کد مطلب:36687 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:47

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا اطلاق ولايت در فقيه به معناي مستبد بودن او در حكومت نيست؟

جواب اجمالي:


«ولايت مطلقه ي فقيه» يك اصطلاح خاصّ فقهي است كه به حوزه ي اعمال ولايت و كساني كه تحت ولايت قرار دارند (مولّي عليهم) نظر دارد و محدوديت در اين زمينه ها را انكار مي كند، ولي اين مصطلح هرگز به معناي نفي هرگونه محدوديت و ضابطه اي دراعمال ولايت از سوي فقيه نيست. فقيه نمي تواند بدون هيچ معياري، تنها به ميل و اراده ي خويش در هر زمينه، نسبت به هر كسي حكم كند.



جواب تفصيلي:


«فقيه» در اعمال ولايت محدود به حدودي است و هر چند مي تواند در هر زمينه و نسبت به هر كس حكم صادر كند، ولي در صدور اين حكم مي بايد مصلحت، تزاحم و نظام هاي اسلامي را در نظر گيرد.

پس «ولايت مطلقه ي فقيه» يك اصطلاح خاصّ فقهي است كه به حوزه ي اعمال ولايت و كساني كه تحت ولايت قرار دارند (مولّي عليهم) نظر دارد و محدوديت در اين زمينه ها را انكار مي كند، ولي اين مصطلح هرگز به معناي نفي هرگونه محدوديت و ضابطه اي دراعمال ولايت از سوي فقيه نيست و هيچ فقيهي از آن، اين معنا را اراده نكرده است، بلكه اعتقادات ما چنين چيزي را نسبت به امامان معصوم(عليهم السلام)نيز نمي پذيرد كه آن بزرگواران بدون هيچ ضابطه و ميزان و ملاكي مي توانستند حكم كنند. از اين بالاتر عدليه اعتقاد دارند: خداوند نيز به گزاف و بدون ضابطه، حكم نمي كند. پس چگونه ممكن است فقيه بتواند بدون هيچ معياري تنها به ميل و اراده ي خويش در هر زمينه نسبت به هر كسي حكم كند؟!!

متأسفانه، جهل يا تجاهل نسبت به اين مطلب باعث شده، گروهي «ولايت مطلقه فقيه» را با «حكومت مطلقه» كه در مباحث سياسي مطرح است، يكسان گمان كنند و آنچه در آن زمينه گفته شده، به مبحث ولايت فقيه سرايت دهند. در حالي كه «حكومت مطلقه» حكومتي است كه حاكم در آن هيچ گونه محدوديتي در اعمال حكومت ندارد و ملزم نيست هيچ ملاك و ميزان و ضابطه اي را رعايت كند. اما فقيه، ملزم به رعايت موازين خاصي در اعمال ولايت است.

---

مهدي هادوي تهراني